Pokaz filmu „To był lipiec 1945” w Augustowie

„To był lipiec 1945” w reżyserii Waldemara Czechowskiego to opowieść o jednej z największych, zaraz po Katyniu, tragedii Polaków, która wydarzyła się dwa miesiące po zakończeniu II wojny światowej. Film prezentuje rozmowy z ostatnimi żyjącymi świadkami tych ponurych wydarzeń. Bohaterowie wędrują po miejscach kaźni ofiar, wskazują miejsca, z których Sowieci porwali członków ich rodzin – żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego. „To był lipiec 1945” to przede wszystkim opowieść o losach ludzi, ich przeżyciach, o sensie cierpienia i milczenia. Autorzy stopniowo odkrywają przed widzem poszczególne elementy tajemniczych wydarzeń z lipca 1945 roku – wydarzeń, które do dzisiaj stanowią zagadkę dla historyków i czekają na wyjaśnienie.

Obława Augustowska jest mało znanym epizodem z naszej najnowszej historii. Wiemy dziś, że liczące około 45 tysięcy żołnierzy, regularne oddziały Armii Czerwonej oraz jednostki 62. Dywizji Wojsk Wewnętrznych NKWD, wspomaganych przez polskie UB, MO i 160 polskich żołnierzy I Praskiego Pułku Piechoty wkroczyły w lipcu 1945 roku na teren Puszczy Augustowskiej i przeprowadziły zakrojoną na dużą skalę akcję pacyfikacyjną. Zatrzymano ponad 7 tysięcy osób podejrzanych o działalność w podziemiu niepodległościowym, których uwięziono w kilkudziesięciu miejscach. Tylko część aresztowanych w Obławie powróciła do domów. Do dziś nie wiadomo, co stało się z dużą liczbą zaginionych. Byli to głównie Polacy, ale także Litwini i Białorusini – przed 1939 rokiem obywatele Polski. Liczba ofiar waha się od blisko 600 do prawie dwóch tysięcy osób. Badania na ten temat trwają.